20 χρόνια χωρίς τον Μάνο Χατζιδάκι

Όταν ο Σείριος ήταν και σκύλος και ο κυρ-Αντώνης είχε πεθάνει
Πηγή: www.lifo.gr

Δεν ήταν φιλόζωος. Έγινε. Όταν ο γιος του, ο Γιώργος Χατζιδάκις, του πρότεινε να πάρουν ένα σκύλο, ήταν αρνητικός. Είπε πως τα μόνα ζώα με τα οποία είχε μάθει να συμβιώνει ήταν οι άνθρωποι. Τελικά, έζησε μέχρι το τέλος της ζωής του με τρία σκυλιά και μία γάτα, όλοι μαζί σε ένα σπίτι με πλήρη αρμονία. Τον ένα σκύλο τον έλεγε Σείριο, τον άλλο Πολύβιο, τον άλλο Ραλλού και τη γάτα Κεμάλ... Μια μέρα, καθώς πήγαινε με τον γιο του στο βιβλιοπωλείο των εκδόσεων Ίκαρος, συνάντησε μια αγέλη αδέσποτων σκύλων στην πλατεία Συντάγματος. "Τι θα κάνουμε τώρα;" ρώτησε τον γιο του. "Τίποτα δεν μπορούμε να κάνουμε" απάντησε ο Γιώργος. Κι όμως! Ο Μάνος κατευθύνθηκε προς μία καντίνα που βρισκόταν κοντά κι αγόρασε όλο της το εμπόρευμα: τυρόπιτες, λουκανικόπιτες, πίτσες, κουλούρια. Μετά γύρισε και τάισε τα σκυλιά χαμογελώντας.

1980: Είναι η πρώτη και μοναδική φορά που ο Μάνος Χατζιδάκις πηγαίνει στην Αυστραλία για να δώσει ρεσιτάλ με τον Σπύρο Σακκά σε εκδηλώσεις της ομογένειας. Αφορμή η επέτειος της Μάχης της Κρήτης. Ο χώρος κατάμεστος από 6.000 ανθρώπους. Το κονσέρτο ξεκινάει, μαζί και οι παραγγελιές: Τα παιδιά του Πειραιά και ο κυρ - Αντώνης. Διακόπτει ο Χατζιδάκις το πρόγραμμα, παίρνει το μικρόφωνο και λέει: "Λείπετε πολλά χρόνια από την πατρίδα και τα πράγματα έχουν αλλάξει. Δεν υπάρχουν πια τα παιδιά του Πειραιά και ο κυρ - Αντώνης έχει πεθάνει. Απόψε θα σας παίξουμε κάτι άλλο και αν εσείς θεωρείτε ότι δεν σας ταιριάζει, μπορείτε απο τώρα να αποχωρήσετε." Κανείς δεν αποχώρησε! Και στο τέλος έκανε τρεις ώρες να εγκαταλείψει το κτήριο από τις εκδηλώσεις αγάπης του κόσμου. Πηγή: www.lifo.gr

Τα δικά μου σχόλια

Προσωπικά τον θεωρώ την μεγαλύτερη μουσική προσωπικότητα του προηγούμενου αιώνα που πέρασε απο την Ελλάδα.

Έχει γράψει φοβερά κείμενα για την μουσική, την πολιτική, τον άνθρωπο κ.α.
Η μουσική του δέν αναφέρεται ούτε θίγει συγκεκριμένα πολιτικά γεγονότα.
Υπήρξε υπεράνω του συστήματος. Είναι γνωστή η απέχθεια του προς όλα τα πολιτικά στρώματα / κυβερνήσεις. Αποτέλεσμα αυτού ήταν να γίνει μισητός πρίν το θάνατο του σε όλα και αγαπητός πάλι μετά το θάνατό του σε όλα.

Έστησε το 3ο πρόγραμμα, ένα κανάλι που μέχρι και σήμερα κοσμεί την Ελληνική πραγματικότητα.
Πολέμησε την κουλτούρα των μπουζουκιών.
Πολέμησε το δήθεν των καλλιτεχνών. Πολέμησε την τετράγωνη σκέψη του συστήματος που διέπει την μάθηση της μουσικής.
Έγινε γνωστός για κάποια τραγούδια τα οποία ο ίδιος αποκήρυξε.
Κέρδισε το όσκαρ. Έπειτα το αποκήρυξε.

Σε όλα του τα κείμενα θίγει πράγματα και καταστάσεις που κανείς δέν τολμούσε να θίξει εκείνες τις εποχές.

Δημιούργησε μία σχολή. Δημιούργησε το φεστιβάλ της Κέρκυρας και άλλα φεστιβάλ τα οποία γίνονται κάθε χρόνο στην Ελλάδα.

Με ενοχλεί ιδιαίτερα που δέν είχε 24άωρο αφιέρωμα η ΕΡΤ σε αυτόν.

Ελπίζω να κατάλαβα κάτι λάθος

Ζητώ συγνώμη απο το κοινό αλλα υπήρξα πρόχειρος. Ο Χατζιδάκις απεβίωσε στις 15/06/1994 άρα μία μέρα σαν σήμερα.

Ξάνθη, 23 Οκτωβρίου 1925 – Αθήνα, 15 Ιουνίου 1994 Έλληνας συνθέτης και ένας από τους βασικούς πρωτεργάτες του "έντεχνου" τραγουδιού.

Γεννήθηκε στην Ξάνθη και από τα τέσσερα του χρόνια ξεκίνησε μαθήματα πιάνου. Παράλληλα μάθαινε βιολί και ακορντεόν. Ωστόσο το 1932 μετά το διαζύγιο των γονιών του, εγκαθίσταται με την μητέρα και την αδερφή του οριστικά στην Αθήνα.

Το 1938 ο πατέρας του σκοτώνεται σε αεροπορικό δυστύχημα γεγονός το οποίο σε συνδυασμό με την έναρξη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου δύο χρόνια αργότερα, φέρνει την οικογένεια σε δεινή οικονομική κατάσταση. Έτσι τα χρόνια της κατοχής ο νεαρός Μάνος αναγκάζεται να κάνει διάφορες δουλειές όπως φορτοεκφορτωτής στο λιμάνι του Πειραιά, παγοπώλης στο εργοστάσιο του Φιξ, υπάλληλος στο φωτογραφείο του Μεγαλοοικονόμου, βοηθός νοσοκόμος στο 401 Στρατιωτικό Νοσοκομείο...

Ταυτόχρονα ξεκινά μαθήματα ανώτερων θεωρητικών με τον Μενέλαο Παλλάντιο, και γράφεται στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών από την οποία όμως δεν αποφοίτησε ποτέ. Την ίδια εποχή συνδέεται με πολλά άλλα σπουδαία ονόματα των Ελληνικών τεχνών και γραμμάτων όπως οι Νίκος Γκάτσος, Γιώργος Σεφέρης, Οδυσσέας Ελύτης, Γιάννης Τσαρούχης, Άγγελος Σικελιανός και Κάρολος Κουν. Η δε γνωριμία του με τον Κουν έχει ως αποτέλεσμα την επί 15ετίας συνεργασία του με το Θέατρο Τέχνης. Αργότερα ασχολείται και με τη σύνθεση μουσικής επένδυσης για διάφορα αρχαία δράματα.

Μεγάλο δε κεφάλαιο στην μουσική του καριέρα αποτέλεσε η ενασχόληση του με την κινηματογραφική μουσική. Αυτή του εξασφάλισε το Βραβείο Όσκαρ για το τραγούδι «Τα παιδιά του Πειραιά» από την ταινία του Ζιλ Ντασέν «Ποτέ την Κυριακή» (1960), αλλά και δύο υποψηφιότητες για τα Tony Awards για τη θεατρική διασκευή του ίδιου έργου που ανέβηκε στο Broadway το 1966. Πηγή: www.lifo.gr

Τα βιογραφικά στοιχεία του Μάνου Χατζιδάκι κυρίως σε ότι αφορά τα θεατρικά και κινηματογραφικά επιτεύγματα, είναι λίγο ως πολύ γνωστά. Ωστόσο υπάρχουν κάποιες άλλες πτυχές στην καριέρα που αν και δεν έγιναν τόσο γνωστές, είναι οπωσδήποτε εξίσου σημαντικές.

Στις 31 Ιανουαρίου του 1949 ο 24χρονος τότε Μάνος έδωσε στο χώρο του Θεάτρου Τέχνης μια διάλεξη με τίτλο «Ερμηνεία και Θέση του σύγχρονου λαϊκού τραγουδιού (ρεμπέτικο)», το περιεχόμενο της οποίας άγγιζε για πρώτη φορά αυτό το θέμα-ταμπού για την εποχή και έμελε να ξεσηκώσει θύελλα αντιδράσεων. Το κείμενό του έθιγε για πρώτη φορά ανοικτά το ζήτημα της σχέσης της ελληνικής κοινωνίας με ένα μουσικό είδος που τότε εθεωρείτο απαγορευμένο.

[Ολόκληρο το κείμενο της διάλεξης βρίσκεται εδώ: http://www.manoshadjidakis.gr/works/ergo3.asp?WorkID=208]

Το 1953 πραγματοποιεί σειρά ομιλιών με αντικείμενο τους σύγχρονους Αμερικάνους Συνθέτες με σκοπό να διευρύνει τους μουσικούς ορίζοντες του ελληνικού ακροατηρίου.

Το 1962 χρηματοδοτεί τον «Διαγωνισμό Πρωτοποριακής Σύνθεσης» που έφερε το όνομά του και έλαβε χώρα στο Τεχνολογικό Ινστιτούτο Δοξιάδη στην Αθήνα. Το πρώτο βραβείο μοιράζεται ο άγνωστος ακόμα τότε Ιάννης Ξενάκης με τον Ανέστη Λογοθέτη.

Το 1963 ιδρύει και διευθύνει την Πειραματική Ορχήστρα Αθηνών η οποία κατά τη διάρκεια του βραχύ της βίου (μέχρι το 1966) παρουσίασε τις πρεμιέρες πολλών έργων ελλήνων δημιουργών, με σκοπό την ενδυνάμωση της σχέσης του κοινού με τα σύγχρονα ακούσματα.

Το 1975 αναλαμβάνει τη διεύθυνση του κρατικού ραδιοσταθμού «Τρίτο Πρόγραμμα» και παραμένει σ’ αυτή τη θέση μέχρι το 1981, επιδιώκοντας να αναδεικνύει και να συνεργάζεται συνεχώς με νέους και ταλαντούχους δημιουργούς .

Το 1989 ιδρύει την «Ορχήστρα των Χρωμάτων» την οποία διεύθυνε μέχρι το τέλος της ζωής του. Στόχος του και πάλι ήταν η παρουσίαση πρωτότυπων έργων που συνήθως δεν παρουσιάζονταν από τις «συμβατικές» συμφωνικές ορχήστρες. Μετά το θάνατό του τη θέση του στο πόντιουμ πήρε ο εξαίρετος έλληνας αρχιμουσικός Μίλτος Λογιάδης, και παρέμεινε σ’ αυτή μέχρι τον Ιούνιο του 2011 οπότε και η ορχήστρα σταμάτησε πλέον να λειτουργεί λόγο σοβαρότατων οικονομικών προβλημάτων.

Η αναλυτική πλούσια εργογραφία του Μάνου Χατζιδάκι είναι διαθέσιμη στον επίσημο ιστότοπό του, συνοδευμένη από αναλυτικές πληροφορίες για το κάθε έργο.

Πηγή: www.lifo.gr

Ένα βράδυ με βρήκε η είδηση του θανάτου του Χατζιδάκι, στα στενά της παλιάς Λευκωσίας, απέναντι από την πύλη της Αμμόχωστου σε ένα στέκι με το όνομα "έπεα πτερόεντα".

Η βραδιά αυτή έχει μείνει στη μνήμη μου. Με ένα-δύο κιθάρες, η παρέα συνέχισε το βράδυ της με μελωδίες και τραγούδια του αξεπέραστου δημιουργού. Σαν αυθόρμητη συναυλία τιμής ένεκεν.

AlexD wrote:

Πολέμησε την κουλτούρα των μπουζουκιών.
Έγινε γνωστός για κάποια τραγούδια τα οποία ο ίδιος αποκήρυξε.
Κέρδισε το όσκαρ. Έπειτα το αποκήρυξε.

Την κακώς εννοούμενη κουλτούρα των μπουζουκιών. Ο Χατζιδάκις είχε τέτοιο αισθητήριο που ανακάλυψε και προώθησε τον Φλωρινιώτη. Και έκανε άριστα!

Εδώ η δική του εξήγηση για την αποκήρυξη του τραγουδιού "τα παιδιά του Πειραιά".

Ο Γιώργος Χατζιδάκις, ο γιος του Μάνου, συνομιλεί με τον Αντώνη Μποσκοΐτη

Μια παλαιότερη αλλά άκρως επίκαιρη συνέντευξη για το μέλλον του έργου του μεγάλου συνθέτη Πηγή: www.lifo.gr

Χρειάστηκε γερό μοντάζ η συνέντευξη αυτή! Τρεις ώρες τετ α τετ συνάντηση με τον χειμαρρώδη Γιώργο Χατζιδάκι είναι λογικό να περιλάβει πολλά και διαφορετικά θέματα από αυτά που πάντα ήθελα να τον ρωτήσω περισσότερο ως λάτρης της μουσικής του Χατζιδάκι και λιγότερο ως δημοσιογράφος: για τις επιλογές του όλο αυτόν τον καιρό αναφορικά με τη διαχείριση του έργου, για τον Σείριο, για τη σχέση του με τους αυθεντικούς ερμηνευτές του Μάνου Χατζιδάκι. Εκεί, λοιπόν, δίπλα από το πιάνο που γράφτηκαν όλα τα μεγάλα έργα του, με το Όσκαρ για τα Παιδιά του Πειραιά να φαίνεται πίσω από μία βιτρίνα και τους πίνακες του Μόραλη και του Σταθόπουλου να κοσμούν το ίδιο του το διαμέρισμα, ο θετός γιος του μου μίλησε τόσο για το σημαντικό θέμα του αρχείου Μάνου Χατζιδάκι, όσο και για τις επιθέσεις που συνεχίζει να δέχεται εδώ και δεκατέσσερα χρόνια σε προσωπικό επίπεδο.

Σε προηγούμενη ιδιωτική συζήτηση μας, μου είχατε πει πως δώσατε στην πολιτεία ένα είδος τελεσίγραφου έως τα τέλη του 2008 για το πολύκροτο θέμα του αρχείου Μάνου Χατζιδάκι. Σήμερα ποια είναι η κατάσταση;
Συνεχίζει να μη συμβαίνει τίποτα. Δεν έδωσα ακριβώς τελεσίγραφο, απλά είπα ποια είναι τα περιθώρια σε σχέση με τις ανάγκες του αρχείου. Είναι μια σύνθετη υπόθεση, πράξη και όχι λόγια. Αν δεν υπάρξει ανταπόκριση, εγώ θα κοιτάξω να βρω λύσεις, το πιθανότερο εκτός Ελλάδος.

Για να μήν κάνω copy / paste το κείμενο παραθέτω το link.

link

Θεωρώ πολύ καλό γεγονός οτι η Lifo τιμά τον Χατζιδάκι.

Εν αντίθεση με την δημόσια ραδιοφωνία. Ποτέ δέν περίμενα να πέσει τόσο χαμηλά.